Perspektywa pozyskania z giełdy kapitałów umożliwiających realizację śmiałych strategii rozwoju jest niezwykle kusząca dla Właścicieli i Zarządów spółek. Wejście na giełdę wydaje się wówczas zadaniem pozornie prostym, jednakże jest to w rzeczywistości proces niezwykle złożony, czasochłonny i wymagający znacznego zaangażowania zarówno właścicieli, zarządu, służb finansowo-księgowych, jak i pozostałych pracowników spółki.

Warto postawić na zaufanych i doświadczonych

Z uwagi na złożoność procesu IPO i konieczność zastosowania się do licznych i skomplikowanych regulacji prawnych można stwierdzić, że realizacja tego procesu bez udziału wyspecjalizowanych doradców nie jest możliwa. W czasie decydowania o wyborze sposobu pozyskania kapitału (nie zawsze giełda stanowi najlepszą opcję), przygotowywania do upublicznienia, sporządzania prospektu i jego zatwierdzania, jak też podczas samej oferty spółce powinno towarzyszyć grono zaufanych doradców. Od ich doświadczenia, wiedzy i profesjonalizmu zależy powodzenie całego projektu.

Podkreślamy w tym miejscu fakt, że o ile wprowadzenie spółki na giełdę w okresie dobrej koniunktury nie jest zadaniem trudnym, o tyle przeprowadzenie z sukcesem IPO w czasie dekoniunktury stanowi prawdziwe wyzwanie. Dlatego też w tak ważnym procesie, jak upublicznienie spółki należy dobierać współpracowników bardzo uważnie, kierując się przede wszystkim doświadczeniem i renomą partnera biznesowego.

Zgodnie z normami prawnymi regulującymi funkcjonowanie rynku kapitałowego, spółka musi skorzystać z pomocy dwóch partnerów, a mianowicie: domu maklerskiego oraz firmy audytorskiej. Doświadczenie wskazuje, że jest zasadne, aby w procesie IPO uczestniczyli ponadto: doradca finansowy, którym może być również firma audytorska, doradca prawny, jak też agencja zajmująca się public relations. Firma audytorska może więc w procesie IPO pełnić funkcje atestacyjne albo doradcze.

Funkcje atestacyjne firmy audytorskiej w procesie IPO

Zadaniem biegłego rewidenta, pełniącego funkcje atestacyjne podczas przygotowywania prospektu emisyjnego, jest zbadanie i wydanie opinii o:

• historycznych jednostkowych lub skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych według MSSF
• prognozach wyników lub wynikach szacunkowych
• danych finansowych pro forma
• śródrocznych danych finansowych.

Badanie historycznych danych finansowych

Podstawowym zadaniem biegłego rewidenta świadczącego usługi atestacyjne jest sprawdzenie, czy historyczne dane finansowe zamieszczone w prospekcie oddają prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji spółki. Historyczne informacje finansowe obejmują ostatnie 3 lata obrotowe (lub krótszy okres od początku działalności emitenta). W prospekcie zamieszcza się oświadczenie stwierdzające, że historyczne informacje finansowe zostały zbadane przez biegłego rewidenta. W przypadku, gdy biegli rewidenci odmówili wyrażenia opinii o badanych historycznych informacjach finansowych lub gdy opinie te są negatywne lub zawierają zastrzeżenia, odmowę, negatywną opinię lub zastrzeżenia należy zamieścić w całości wraz z ich uzasadnieniem.

Badanie prognoz wyników lub wyników szacunkowych

Emitent może skorzystać z prawa do zamieszczenia w prospekcie prognoz finansowych (dane dotyczące bieżącego i przyszłych okresów) jak również szacunków wyników finansowych (dane dotyczące minionego okresu, dla którego nie opublikowano wyników). Jeżeli emitent skorzysta ze swojego prawa, a uważa się, że jest to dobrze postrzegane przez rynek, wówczas prognozy i szacunki podlegają badaniu przez biegłego rewidenta. Raport z badania, w którym biegły stwierdza, czy prognozy lub szacunki zostały sporządzone w prawidłowy sposób na podstawie podanych założeń oraz czy zasady rachunkowości zastosowane do opracowania prognoz wyników lub wyników szacunkowych są zgodne z zasadami rachunkowości stosowanymi przez emitenta, zamieszczany jest w prospekcie.

Badanie danych finansowych pro forma

Przedstawienie informacji pro forma w prospekcie jest niezbędne w przypadku znaczącej zmiany brutto sytuacji emitenta w związku z konkretną transakcją, jak np. zmiany o ponad 25% jednego lub większej liczby wskaźników wielkości przedsiębiorstwa emitenta; przykładowo sumy bilansowej lub wyniku finansowego. Efektem prac biegłego rewidenta w zakresie danych pro forma jest raport, w którym biegły stwierdza, czy informacje finansowe pro forma zostały właściwie opracowane na wskazanej w prospekcie podstawie oraz czy ta podstawa jest spójna z zasadami rachunkowości emitenta.

Badanie śródrocznych danych finansowych

Biegły rewident może również badać śródroczne dane finansowe. W sytuacji, gdy emitent opublikował kwartalne lub półroczne informacje finansowe po dacie swoich ostatnich sprawozdań finansowych zbadanych przez biegłego rewidenta, informacje te muszą zostać włączone do prospektu. Jeżeli kwartalne lub półroczne informacje finansowe zostały poddane przeglądowi lub badaniu w prospekcie, zamieszczamy raport z badania lub przeglądu; jeżeli nie zostały zbadane lub poddane przeglądowi, należy to wskazać. Gdy data prospektu przypada na ponad dziewięć miesięcy po zakończeniu ostatniego roku obrotowego poddanego badaniu przez biegłego rewidenta, w prospekcie zamieszcza się śródroczne informacje finansowe, które mogą nie być zbadane przez biegłego rewidenta (co należy wskazać) obejmujące co najmniej sześć pierwszych miesięcy roku obrotowego.

Funkcje doradcze firmy audytorskiej w procesie IPO

Dla powodzenia procesu IPO wskazane jest, aby spółka skorzystała z usług doradczych, a rolę doradcy może pełnić firma audytorska. Katalog potencjalnych usług jest bardzo szeroki w zależności od konkretnych potrzeb emitenta. Przykładowo współpraca pomiędzy emitentem a firmą audytorską może dotyczyć: wyceny akcji, doradztwa podatkowego, due dilligence finansowego i podatkowego, pomocy w zastosowaniu MSSF, pomocy w przygotowaniu prospektu i wsparcia podczas jego zatwierdzania.

Przeprowadzona z sukcesem emisja nie kończy współpracy firmy audytorskiej i emitenta. Wejście na giełdę powoduje konieczność spełnienia wymagań inwestorów, co polega między innymi na zwiększeniu przejrzystości działania, dlatego też sprawozdania finansowe za kolejne lata muszą podlegać badaniu przez biegłego rewidenta, a sprawozdania półroczne objęte są obowiązkiem przeglądu. Ponadto firma audytorska może pomóc emitentowi w bieżącym raportowaniu, jak również w stosowaniu coraz bardziej rygorystycznych zasad dobrych praktyk. Warto zatem korzystać z usług firmy audytorskiej w zakresie obowiązkowych usług atestacyjnych, jak też z doświadczenia tej firmy jako doradcy w procesie IPO.